تاندون آشیل نوعی رشته ی بافتی بوده که عضلات پشت ساق را به پاشنه متصل کرده و قدرت و انعطاف آن برای فعالیت هایی چون پریدن ، راه رفتن و دویدن مهم است. این تاندون به هنگام انجام فعالیت روزمره و همچنین ورزش و فعالیت های تفریحی استرس و فشار زیادی را متحمل می شود. اگر ملتهب ، متورم و یا تحریک شده ، آن را تاندونیت می خوانند.
چه چیزی باعث بروز آسیب تاندون آشیل می شود؟
آسیب تاندون آشیل می تواند به دلایل زیر ایجاد شود:
تاندونیت
تاندونیت می تواند بر اثر استفاده بیش از حد یا آسیب به ناحیه ایجاد شده و موجب بروز درد در پایین پا و اطراف پاشنه شود. ممکن است در قسمت هایی از تاندون خود احساس سفتی و سختی نیز بکنید. تاندونیت اگر درمان نشده ، ممکن است بدتر شود. دو مدل تاندونیت داریم:
- تاندونیت آشیل non-insertional. پارگی های کوچک در فیبرهای میانی تاندون ، موجب شروع تخریب آن شده و باعث بروز درد و ورم می شود. این نوع از تاندونیت معمولا جوانان فعال را تحت تاثیر قرار می دهد.
- تاندونیت آشیل insertional. این آسیب در محل رسیدن تاندون به پاشنه رخ داده و خارهای استخوان (رشد اضافی استخوان) نیز اغلب با این نوع تشکیل می شود. این نوع از تاندونیت ممکن است در هر سنی ، حتی در افرادی که فعال نیستند نیز اتفاق بیافتد.
پارگی
پارگی در الیاف تاندون می تواند باعث پارگی جزئی و یا کامل تاندون شود. ممکن است از پشت پاشنه و یا ساق پای خود صدایی “پاپ” مانند را بشنوید که می تواند از پارگی کامل تاندون بوده ، و نیازمند درمان فوری می باشد.
چه کسانی در معرض خطر آسیب های تاندون آشیل هستند؟
هرکسی ممکن است به آسیب تاندون دچار شود. اما این آسیب ها معمولا به فشارهای مداوم مربوط می شوند. شایعترین عوامل عبارتند از:
- افزایش مقدار و یا حجم فعالیت یا ورزش
- شروع ورزشی جدید
- سفتی عضلات پشت ساق به هنگام شروع تمرین که می تواند موجب فشار بیشتر بر تاندون شود.
- وجود خار پاشنه که به تاندون کشیده می شود.
- پوشیدن کفش نامناسب به هنگام تمرین
- تمرین در سطح ناهموار
- درمان با فلوروکینولون که یک آنتی بیوتیک است.
- علائم آسیب تاندون آشیل چیست؟
علائم شایع آسیب تاندون شامل موارد زیر می شود:
- وجود درد در پشت پا یا نزدیک پاشنه
- دردی که به هنگام فعالیت بدتر می شود.
- تاندون آشیل به هنگام اولین برخواست سفت و دردناک است.
- وجود درد در تاندون در روز بعد از تمرین
- وجود ورم همراه با درد که به هنگام فعالیت در طول روز بدتر می شود.
- ضخیم شدن تاندون
- ایجاد خار پاشنه
- سختی در خم کردن پای آسیب دیده
- شنیدن صدای “پاپ” و احساس دردی تیز که می تواند به معنای پارگی کامل تاندون باشد.
آسیب تاندون آشیل چگونه تشخیص داده می شود؟
وجود آسیب در تاندون آشیل باعث به وجود آمدن درد در طول پا و در نزدیکی پاشنه شده و گاهی اوقات ممکن است با پیچ خوردگی مچ پا اشتباه گرفته شود. انجام تشخیص درست برای گرفتن درمان صحیح بسیار مهم است. بسیاری از آسیب ها هستند که موجب دردمند شدن تاندون آشیل شده و از عملکرد صحیح آن جلوگیری می کند.
پزشک به هنگام تشخیص ممکن است عوامل زیر را در نظر بگیرد:
- سلامت کلی و تاریخچه ی درمانی شما
- توصیف علائم
- معاینه تاندون آشیل به منظور تشخیص وجود درد ، ورم و یا خار پاشنه
- انجام تست برای آنکه ببیند شما به درستی قادر به تکان دادن مچ پایتان هستید یا خیر (دامنه ی حرکتی مچ)
- تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا MRI. اشعه ایکس استخوان ها و همچنین تاندون کلسیفیه یا سخت شده و خار پاشنه را می تواند نشان دهد. پزشک معمولا برای دیدن میزان شدت آسیب تاندون و برای تشخیص بهترین درمان از MRI استفاده می کند.
- آسیب تاندون آشیل چگونه درمان می شود؟
درمان بستگی به شدت آسیب دارد. که شامل موارد زیر می شود:
- استراحت
- گذاشتن یخ
- داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDها) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برای تسکین درد
- تمرینات به خصوص برای تقویت عضلات پشت ساق پا
- فیزیوتراپی
- تمرینات قدرتی اکسنتریک که با تقویت عضلات پشت ساق پا ، فشار را از تاندون آشیل بر می دارد.
- فعالیت های کم فشار مانند شنا
- استفاده از پد پاشنه ، کفش طبی ، گچ ، آتل یا واکینگ بوت
- شاک ویوتراپی. در این شیوه درمانی از تکانه های پرانرژی شاک برای کمک به تحریک روند بهبود در بافت آسیب دیده تاندون استفاده شده اما این روش درمانی خیلی مورد استفاده نمی باشد. با این حال ، پزشک ممکن است آن را تجویز کرده تا ببیند وضعیت بدون جراحی بهتر می شود یا خیر.
اگر این درمان ها پاسخ گو نبوده یا آسیب بسیار شدید یا پارگی کامل باشد ، ممکن است جراحی تجویز شود که نوع آن بسته به محل و شدت آسیب تاندون و همچنین موارد دیگری چون شدت تاندونیت باشد. بعضی از جراحی هایی که انجام می شوند شامل:
- انجام جراحی برای افزایش طول عضله ی پشت ساق پا (کوتاهی عضله گاستروکنمیوس یا دوقلو)
- جراحی دِبریدِمان به منظور از بین بردن بافت آسیب دیده تاندون یا خار استخوان و ترمیم تاندون
- جراحی برداشت بافت تاندون آسیب دیده ، اصلاح تاندون باقی مانده و دادن قدرت اضافی به پاشنه با اتصال تاندونی دیگر به آن
عوارض احتمالی آسیب تاندون آشیل چیست؟
عوارض آسیب تاندون آشیل می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد که ممکن است شدید باشد.
- سختی در راه رفتن یا فعالیت
- تاب برداشتن ناحیه تاندون یا استخوان پاشنه
- پارگی تاندون پس از آسیب مجدد
بعضی عوارض هم ممکن است به هنگام درمان تاندون آشیل ایجاد شوند. برای مثال:
- گاهی اوقات تزریق کورتیزون موجب پارگی تاندون می شود.
- ممکن است جراحی منجر به دردمندی و عفونت شود.
چگونه می توان از آسیب تاندون آشیل جلوگیری کرد؟
این گام ها می توانند از بروز آسیب تاندون آشیل جلوگیری نمایند:
- قبل از انجام ورزش ، تمرین یا هرگونه فعالیت مستمر ، گرم کنید.
- فعالیت خود را آرام آرام و نه به صورت یکجا افزایش دهید.
- کفش متناسب با فعالیت خود بپوشید.
- در سطوح ناهموار تمرین نکنید.
- از انجام فعالیت های دردزا بپرهیزید.
- از خطرات فلوروکینولون آگاه بوده و در صورت مصرف این دارو با احتیاط تمرین کنید.
چگونه آسیب تاندون آشیل را مدیریت کنیم
- توصیه های پزشک خود را دنبال و استراحت کرده تا درد و ورم کنترل شود.
- راه های دیگری برای فعالیت انتخاب کنید.
- به جای فعالیت های پرفشاری چون دویدن ، فعالیت های کم فشار مانند شنا یا دوچرخه سواری که نیروی کمی بر تاندون وارد می کنند ، را انجام دهید.
- همواره پزشک خود را از اینکه این برنامه ها به چه میزان در میزان درد ، ورم و کاهش عملکرد موثر بوده اند ، مطلع سازید.
چه زمانی باید با پزشک تماس گرفت؟
اگر صدایی “پاپ” مانند شنیده و در پشت پای خود یا پاشنه به طور ناگهانی احساس درد کرده ، فورا با پزشک تماس گرفته ، در غیر این صورت اگر درد یا اشکال در حرکت بر زندگی روزمرتان اثر گذاشت ، نوبت ویزیت بگیرید.
نکات کلیدی آسیب تاندون آشیل
- تاندون آشیل ممکن است دچار تاندونیت شده که منجر به التهاب ، درد و تحریک پذیری می شود.
- تاندون آشیل ممکن است به طور خفیف و یا کامل پاره شود. در این صورت صدای “پاپ” از پشت ساق پا یا پاشنه شنیده می شود. این شرایط نیازمند درمان فوری می باشد.
- هرکسی ممکن است به تاندونیت تاندون آشیل مبتلا شود و معمولا به فشار مداوم بر روی تاندون ربط دارد.
- آسیب های تاندون آشیل می توانند با استراحت و دارو بهبود یابند. تمرین نیز می تواند کمک کننده باشد. در صورت لزوم ، جراحی برای ترمیم بافت تاندون انجام می شود.
- شما می توانید با افزایش آرام آرام فعالیت ، پوشیدن مفش مناسب به هنگام تمرین و تمرین نکردن در سطوح ناهموار ، از بروز چنین آسیب هایی جلوگیری به عمل آورید.
گام های بعدی
نکاتی که به شما کمک می کنند تا بیشترین بهره را از مراجعه به پزشک ببرید:
- علت مراجعه خود و اینکه چه اتفاقی می خواهد بیافتد را ، بدانید.
- قبل از مراجعه ، سوالات خود را یادداشت کنید.
- شخصی را با خود همراه داشته تا در پرسیدن سوالات به شما کمک کرده و نکات پزشک را برایتان یادآور شود.
- به هنگام مراجعه ، هرگونه تشخیص ، آزمایش یا درمان جدید و هر دستورالعمل جدیدی که درمانگر به شما توصیه می کند را یادداشت کنید.
- از اینکه چه داروها یا شیوه های درمانی جدید برای شما تجویز شده و همچنین از عوارض آنها آگاه باشید.
- پرسید که آیا راه های دیگری برای درمان شما وجود دارد یا خیر.
- از اینکه چرا یک آزمایش یا روند درمانی برای شما تجویز شده و نتایج چه خواهد بود ، آگاه باشید.
- از اینکه اگر دارویی را مصرف نکرده یا آزمایشی را انجام ندادید ، چه اتفاقی می افتد ، آگاه باشید.
- اگر وقت ویزیت گرفته اید ، تاریخ ، ساعت و هدف از این ویزیت را یادداشت کنید.
- بدانید که در صورت بروز هرگونه سوال چگونه می توانید با درمانگر خود در ارتباط باشید.
منبع: cedars-sinai.org
