آنژیوگرافی چگونه انجام می‌شود؟
در عمل آنژیوگرافی قلب، لوله‌ای به نام “کاتتر” (به انگلیسی: Catheter) از طریق شریان کشاله ران یا شریان دست وارد بدن می‌شود. سپس به سمت عروق کرونری(تاجی)هدایت می‌شود. عروق کرونری به رگ‌هایی گفته می‌شود که مستقیماً به سرخرگ آئورت متصل هستند و روی سطح قلب کشیده شده‌اند. این رگ‌ها گاهی در اثر انباشته شدن چربی تنگ شده و مشکلات عروقی به وجود می‌آورند.در آنژیوگرافی قلب کاتتر وارد این شریان شده و ماده‌ای رنگی در عروق تزریق می‌کند. با استفاده از اشعه می‌توان این ماده را در بدن مشاهده کرد و محل گرفتگی و تنگ شدن رگ‌ها را مشخص کرد. پزشک با توجه به نتیجه آنژیوگرافی قلب تشخیص قطعی می‌دهد. همچنین در بعضی موارد از طریق آنژیوگرافی بیمار را درمان می‌کند.
برای مثال در صورت مشاهده گرفتگی در رگ‌ها، از استنت Stenting برای باز کردن آنها استفاده می‌شود. در صورتی که پزشک تشخیص دهد بیماری از طریق آنژیوگرافی درمان نمی‌شود، عمل جراحی باز تجویز می‌شود.
سی تی آنژیوگرافی چیست و چه تفاوتی با آنژیوگرافی دارد؟
آنژیوگرافی نسبت به دیگر عمل‌های جراحی بسیار کم خطرتر است. اما باز هم یک عمل تهاجمی محسوب می‌شود که در آن کاتتر و مواد شیمیایی وارد بدن می‌شوند و ممکن است مشکلاتی را برای بیمار ایجاد کنند. یکی از راه حل‌های موجود برای این مسئله، سی تی آنژیوگرافی است. در این روش پزشکان و متخصصان، قلب و عروق آن را از طریق سی تی اسکن بررسی می‌کنند. این عمل بسیار ساده‌تر از آنژیوگرافی است و تقریباً هیچ گونه خطری برای بیمار ندارد.
در این روش ماده حاجب از طریق رگ به بدن تزریق می‌شود. هنگامی که بالاترین میزان کنتراست ایجاد شود، سی تی اسکن انجام می‌شود. این ماده با استفاده از اشعه ایکس کاملاً قابل مشاهده است. در نتیجه این امکان برای پزشک وجود دارد که علاوه بر عکس‌های سی تی اسکن، قلب را از طریق نرم افزارهای سه بعدی بررسی کند و برای تشخیص بیماری نیازی به انجام آنژیوگرافی نداشته باشد.
سی تی آنژیو نه تنها برای بیماران با مشکل قلبی، بلکه برای سایر بیمارانی که جراحی می‌شوند نیز کاربردی است. با استفاده از این روش وضعیت قلب و قفسه سینه بیماران کنترل می‌شود تا حین عمل جراحی دچار مشکل نشوند.
برای مطالعه بیشتر در این زمینه می‌توانید به اینجا مراجعه کنید.
مزایا و معایب آنژیوگرافی قلب
مزایای آنژیوگرافی قلب:
- نسبت به جراحی باز بسیار کم خطرتر است و امکان تشخیص و درمان بیماری از طریق آن وجود دارد.
- تشخیص دقیق و امکان مشاهده و بررسی عروق قلبی با کیفیت بالا
- دوران نقاهت کوتاه و مراقبت‌های پس از آن نسبت به جراحی باز بسیار ساده‌تر است.
- تقریباً در هر بیمارستانی و توسط پزشک متخصص قابل انجام است. این امر هزینه و زمان موردنیاز برای انجام آن را کاهش می‌دهد.
معایب آنژیوگرافی قلب:
- ایجاد عفونت در محل زخم کاتتر
- احتمال سکته قلبی یا مغزی حین انجام آنژیوگرافی که البته بسیار نادر است.
- بروز حساسیت نسبت به ماده رنگی و اشعه ایکس
- تپش قلب و نامنظم شدن ضربان قلب
- بروز مشکلات کلیوی
- ضعف، حالت تهوع یا استفراغ در برخی موارد
مراقبت‌های پیش و پس از انجام آنژیوگرافی
به هر حال اگر به تشخیص پزشک ملزم به انجام آنژیوگرافی هستید، بهتر است نکاتی را درمورد مراقبت‌های پیش و پس از انجام آنژیوگرافی به خاطر داشته باشید:مراقبت‌های پیش از آنژیوگرافی:
- از صبح روز آنژیوگرافی غذا و مایعات مصرف نکنید.
- پیش از انجام آنژیوگرافی درمورد دیگر داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک خود مشورت کنید.
- ممکن است انجام آزمایش‌هایی برای کنترل وضعیت کلیه‌ها و خون برای شما لازم باشد.
- معمولاً توصیه می‌شود یک روز پیش از انجام آنژیوگرافی استحمام کنید.
مراقبت های پس از آنژیوگرافی:
از آنجایی که برای انجام آنژیوگرافی از ماده بی حس کننده استفاده می‌شود، معمولاً نکات زیر به بیماران توصیه می‌شوند:- تا یک روز پس از انجام آنژیوگرافی از انجام فعالیت‌های سنگین بپرهیزید. از انجام کارهایی مانند رانندگی و کار با وسایل خطرناک خودداری کنید.
- پس از آنژیوگرافی از طریق کشاله ران، بیمار باید تا چند ساعت پس از عمل بدون تحرک باقی بماند.
- پس از آنژیوگرافی تا چند روز از بالا رفتن از پله خودداری کند.
- در آنژیوگرافی از طریق دست، تا چند روز پس از عمل از خم کردن کامل مچ دست بپرهیزید. از برداشتن اجسام سنگین خودداری کنید. همچنین مراقب باشید که هنگام نشستن یا برخاستن به مچ دست فشار وارد نشود.
- استحمام در روزهای پس از آنژیوگرافی بلامانع است. اما باید مراقب باشید که زخم در حجم زیادی از آب قرار نگیرد. برای مثال از وان حمام استفاده نکنید و از رفتن به استخر پرهیز کنید.
- محل زخم را هر روز بررسی و تمیز کنید و برای پیشگیری از عفونت، پانسمان آن را مرتباً عوض کنید.
