بررسی اجمالی
درد شکمی دردی است که بین نواحی قفسه سینه و لگن ایجاد می شود. درد شکم می تواند گرفتگی، درد کسل کننده، متناوب یا تیز باشد. به آن معده درد نیز گفته می شود.التهاب یا بیماری هایی که اندام های شکم را تحت تأثیر قرار می دهند می توانند باعث درد شکم شوند. اندامهای اصلی واقع در شکم شامل موارد زیر است:
- روده (کوچک و بزرگ)
- کلیه ها
- ضمیمه (بخشی از روده بزرگ)
- طحال
- معده
- کیسه صفرا
- کبد
- لوزالمعده
عفونت های ویروسی، باکتریایی یا انگلی که بر معده و روده تأثیر می گذارند نیز ممکن است باعث درد قابل توجه در شکم شوند.
چه عواملی باعث درد شکم می شود؟
درد شکم می تواند توسط بسیاری از شرایط ایجاد شود. با این حال، علل اصلی عفونت، رشد غیرطبیعی، التهاب، انسداد و اختلالات روده است.عفونت در گلو، روده و خون می تواند باعث ورود باکتری ها به دستگاه گوارش شما شود و در نتیجه شکم درد ایجاد کند. این عفونت ها همچنین ممکن است باعث تغییر در هضم غذا مانند اسهال یا یبوست شوند.گرفتگی های مربوط به قاعدگی نیز منبع بالقوه ای از درد در ناحیه تحتانی شکم است، اما معمولاً این موارد باعث درد لگن می شوند. سایر دلایل عمده درد شکم عبارتند از:
- یبوست
- اسهال
- ورم روده (آنفولانزای معده)
- رفلاکس اسید (وقتی محتوای معده به سمت مری نشت می کند، باعث سوزش معده و سایر علائم می شود)
- استفراغ
- فشار
بیماری هایی که بر سیستم هضم تأثیر می گذارند نیز می توانند باعث درد مزمن شکم شوند. متداول ترین آنها عبارتند از:
- بیماری رفلاکس معده (GERD)
- سندرم روده تحریک پذیر یا روده بزرگ اسپاستیک (اختلالی که باعث درد شکم، گرفتگی عضلات و تغییر در حرکات روده می شود)
- بیماری کرون (یک بیماری التهابی روده)
- عدم تحمل لاکتوز (عدم توانایی هضم لاکتوز، قند موجود در شیر و فرآورده های شیر)
دلایل درد شدید شکمی عبارتند از:
- پارگی عضو یا نزدیک به پارگی (مانند ترکیدن آپاندیس ، یا آپاندیسیت)
- سنگ های کیسه صفرا (معروف به سنگ صفرا)
- سنگ کلیه
- عفونت کلیه
انواع درد شکم
درد شکم را می توان به صورت موضعی، گرفتگی عضلانی یا کولیکی توصیف کرد.
درد موضعی محدود به یک ناحیه از شکم است. این نوع درد اغلب به دلیل مشکلات موجود در اندام خاصی ایجاد می شود. شایعترین علت درد موضعی زخم معده (زخم های باز در پوشش داخلی معده) است.
درد شبیه گرفتگی عضله ممکن است با اسهال، یبوست، نفخ یا نفخ شکم همراه باشد. در زنا ، می تواند با قاعدگی، سقط جنین یا عوارض در اندام های تولید مثل زنان همراه باشد. این درد می آید و می رود و ممکن است خود به خود و بدون درمان کاملاً فروکش کند.
درد کولیکی علائم بیماری های شدیدتر مانند سنگ کیسه صفرا یا سنگ کلیه است. این درد به طور ناگهانی رخ می دهد و ممکن است حسی شبیه به یک اسپاسم عضلانی شدید داشته باشد.
محل درد درون شکم
محل درد درون شکم ممکن است سرنخی برای علت آن باشد.
دردی که در کل شکم تعمیم یافته است (نه در یک منطقه خاص) ممکن است نشانگر موارد زیر باشد:
- آپاندیسیت (التهاب آپاندیس)
- بیماری کرون
- آسیب تروماتیک
- سندرم روده تحریکپذیر
- عفونت مجاری ادراری
- آنفولانزا
دردی که در قسمت تحتانی شکم متمرکز است، ممکن است نشان دهنده موارد زیر باشد:
- آپاندیسیت
- انسداد روده
- حاملگی خارج رحمی (حاملگی خارج از رحم)
در زنان، درد در اندام های تولید مثل زیر شکم می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- درد شدید قاعدگی (دیسمنوره نامیده می شود)
- کیست های تخمدان
- سقط جنین
- فیبروم
- آندومتریوز
- بیماری التهابی لگن
- حاملگی خارج رحمی
درد فوقانی شکم ممکن است به دلیل موارد زیر ایجاد شود:
- سنگ صفرا
- حمله قلبی
- هپاتیت (التهاب کبد)
- ذات الریه
درد در مرکز شکم ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- آپاندیسیت
- ورم معده و روده
- جراحت
- اورمیا (تجمع مواد زائد در خون شما)
درد سمت چپ زیر شکم ممکن است به دلیل موارد زیر ایجاد شود:
- بیماری کرون
- سرطان
- عفونت کلیه
- کیست های تخمدان
- آپاندیسیت
درد فوقانی شکم سمت چپ گاهی اوقات به دلیل موارد زیر ایجاد می شود:
- بزرگ شدن طحال
- عدم وجود مدفوع (مدفوع سفت شده که از بین نمی رود)
- جراحت
- عفونت کلیه
- حمله قلبی
- سرطان
دلایل درد زیر شکم در سمت راست عبارتند از:
- آپاندیسیت
- فتق (هنگامی که اندامی از طریق یک نقطه ضعیف در عضلات شکم بیرون می زند)
- عفونت کلیه
- سرطان
- آنفولانزا
درد فوقانی شکم راست ممکن است از موارد زیر باشد:
- هپاتیت
- جراحت
- ذات الریه
- آپاندیسیت
چه موقع به دکتر مراجعه کنیم؟
درد خفیف شکم ممکن است بدون درمان برطرف شود. با این حال، در برخی موارد، درد شکم ممکن است مراجعه به پزشک را تضمین کند.اگر درد شکم شما شدید است و همراه با ضربه (ناشی از حادثه یا آسیب دیدگی) یا فشار یا درد در قفسه سینه است، با ۹۱۱ تماس بگیرید.اگر درد آنقدر شدید است که نمی توانید آرام بنشینید یا برای آرام گرفتن باید مانند یک توپ در خود حلقه بزنید، یا اگر یکی از علائم زیر را دارید، باید فورا به مراقبت های پزشکی مراجعه کنید:
- مدفوع خونین
- تب بالا (بیشتر از ۱۰۱ درجه فارنهایت)
- استفراغ خون (هماتمزیس نامیده می شود)
- حالت تهوع یا استفراغ مداوم
- زرد شدن پوست یا چشم ها
- تورم یا حساسیت شدید شکم
- تنفس دشوار
در صورت مشاهده علائم زیر با پزشک خود وقت بگیرید:
- درد شکمی که بیش از ۲۴ ساعت طول می کشد
- یبوست طولانی مدت
- استفراغ
- احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- تب
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن بدون دلیل
در صورت بارداری یا شیردهی و درد شکمی با پزشک خود تماس بگیرید.
اگر از قبل متخصص گوارش ندارید ، ابزار Healthline FindCare می تواند به شما در یافتن پزشک در منطقه کمک کند.
چگونه علت درد‌شکم تشخیص داده می شود؟
از طریق یک سری آزمایشات می توان علت درد‌شکم را تشخیص داد. قبل از تجویز آزمایشات، پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد. این شامل فشار دادن آرام مناطق مختلف شکم برای بررسی حساسیت و تورم است.
این اطلاعات، همراه با شدت درد و محل قرارگیری آن در داخل شکم، به پزشک شما کمک می کند تا تعیین کند کدام آزمایش ها را انجام دهد.آزمایشات تصویربرداری مانند اسکن MRI، سونوگرافی و اشعه ایکس برای مشاهده جزئی اندام ها، بافت ها و دیگر ساختارهای شکم استفاده می شود. این آزمایشات می تواند به تشخیص تومور، شکستگی، پارگی و التهاب کمک کند.
سایر آزمایشات عبارتند از:
- کولونوسکوپی (برای بررسی داخل روده بزرگ و روده)
- آندوسکوپی (برای تشخیص التهاب و ناهنجاری در مری و معده)
- دستگاه گوارش فوقانی (آزمایش اشعه ایکس ویژه که از رنگ کنتراست برای بررسی زخم، التهاب، انسداد و سایر ناهنجاری های معده استفاده می کند)
نمونه های خون ادرار و مدفوع نیز ممکن است برای یافتن شواهدی از عفونت های باکتریایی، ویروسی و انگلی جمع آوری شود.
چگونه می توانم از درد‌شکم جلوگیری کنم؟
همه اشکال شکم‌درد قابل پیشگیری نیست. با این حال، با انجام موارد زیر می توانید خطر ابتلا به درد‌شکم را به حداقل برسانید:
- رژیم غذایی سالم داشته باشید.
- مرتباً آب بنوشید.
- به طور منظم تمرین کن.
- وعده های غذایی کمتری بخورید.
اگر به اختلال روده ای مانند بیماری کرون مبتلا هستید، رژیم غذایی را که پزشک به شما داده است دنبال کنید تا ناراحتی را به حداقل برسانید. اگر مبتلا به رفلاکس هستید، دو ساعت پیش از زمان خواب غذا نخورید.
دراز کشیدن بلافاصله پس از غذا خوردن ممکن است باعث سوزش معده و درد‌شکم شود. برای دراز کشیدن حداقل دو ساعت پس از غذا خوردن صبر کنید.
منبع : سایت healthline.com
