سی تی آنژیوگرافی (CTA (Computed tomography angiography یک روش نوین تشخیص پزشکی است. در این روش از دستگاه سی تی اسکن و ماده حاجب مخصوصی برای تصویربرداری از رگ استفاده می‌شود.
ماده حاجب از طریق تزریق وریدی، معمولاً در بازو یا دست، وارد بدن می‌شود. به کمک این ماده حاجب از رگ‌ها و بافت‌های داخل بدن مانند مغز، گردن، قلب، ریه، کلیه و پاها تصویربرداری انجام می‌شود. چنانچه که در مقاله سی تی اسکن چیست عنوان شد، با استفاده از اشعه ایکس و کامپیوتر تصاویر متقاطعی از داخل بدن تهیه می‌شود.
لطفا برای اطلاعات بیشتر به اینجا مراجعه فرمایید.
دلایل تجویز سی تی آنژیوگرافی
در صورتی که پزشک ناهنجاری‌هایی در رگ‌ها و عروق اجزای بدن تشخیص دهد ممکن است برای بیمار سی تی آنژیو تجویز کند. اطلاعاتی که از سی تی آنژیو به دست می‌آید به تشخیص بهتر و درک وضعیت بیمار کمک می‌کند.
برخی از شرایطی که ممکن است برای بیمار سی تی آنژیوگرافی تجویز شود:
بررسی وضعیت رگ‌ها و عروقی که به اندام‌های بدن متصل‌اند مانند:
- مغز
- گردن
- قلب
- قفسه سینه
- شکمی (کلیه، کبد و …)
- لگن
- پاها
- دست و بازو
تشخیص و بررسی وضعیت بیماری‌های وابسته به عروق مانند:
- آماس رگ (آنیوریسم)
- انسدادها
- لخته‌های خون
- ناهنجاری‌های موروثی قلبی عروقی
- ناهنجاری در رگ‌های خونی مانند نقص در سیستم آوندی
- صدمات
- تومورها
- گسیختگی و پارگی در آوندها
همچنین پزشکان ممکن است از سی تی آنژیو برای بررسی وضعیت رگ‌ها و عروق در موارد زیر استفاده کنند:
- تشخیص ناهنجاری‌هایی مانند آماس آئورت در قفسه سینه، شکم و یا سایر شریان‌ها
- تشخیص بیماری‌هایی مانند آتروزکلروتیک در شریان‌های گردن که باعث نرسیدن خون کافی به مغز و تشکیل لخته می‌شود.
- شناسایی آماس‌های کوچک یا وجود اتصال غیر طبیعی میان عروق AVM arteriovenous malformation درون مغز و یا نقاط دیگر از بدن.
- تشخیص بیماری‌هایی که منجر به تنگ شدن شریان‌های متصل به پا می‌شود و کمک به آمادگی برای انجام اقدامات لازم برای رفع این گرفتگی‌ها.
- تشخیص بیماری در شریان‌های کلیه.
- تصویر سازی از جریان خون در شریان‌های کلیه برای آماده سازی پیش از انجام عمل پیوند کلیه.
- راهنمایی جراحان و متخصصین رادیولوژی برای انتخاب روش درمانی درست برای بیماری‌های عروق خونی مانند قرار دادن استنت (Stent) و یا بررسی وضعیت استنت موجود در بدن بیمار.
- بررسی آسیب وارده در اثر حادثه به یک یا چند شریان در گردن، قفسه سینه، شکم و کبد مصدوم.
- بررسی شریان‌های تغذیه کننده یک تومور، پیش از انجام اقدامات درمانی مانند عمل جراحی و رادیوتراپی و غیره.
- تشخیص وجود و شدت بیماری در عروق کرونری (Coronary) و تأثیرات آن و پیش بینی اقدامات درمانی مانند قرار دادن استنت و بایپس کرونری (coronary bypass).
- تشخیص مشکلات عروقی مادرزادی در قلب یا سایر عروق به ویژه در کودکان.
- تشخیص وجود گرفتگی و انسداد در عروق خونی.
- ارزیابی وضعیت عروق ریه، از نظر وجود آمبولی یا سایر مشکلات عروقی در ریه.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به این سایت مراجعه نمایید.
نمونه ای از سی تی آنژیو سر
مزایا و معایب سی تی آنژیوگرافی
مزایا
- سی تی آنژیوگرافی می‌تواند نیاز به جراحی را برطرف نمایید.
- اگر پس از سی تی آنژیوگرافی هنوز هم نیاز به جراحی باشد این جراحی دقیق‌تر خواهد بود.
- سی تی آنژیو سریع و راحت و بدون درد است و نسبت به آنژیوگرافی معمولی پیچیدگی و خطر کمتری دارد.
- سی تی آنژیوگرافی، جزئیات آناتومی بیشتر و دقیق تری نسبت به آنژیوگرافی معمولی و ام آر آی (MRI) فراهم می آورد.
- سی تی آنژیو نیازی به بیهوشی و داروی مسکن ندارد.
- برای تشخیص انسداد شریان‌های کرونری قلب، این روش بسیار مفید است.
- هزینه انجام این روش معمولاً کمتر از آنژیوگرافی معمولی است.
- پس از انجام سی تی هیچ تشعشی در بدن بیمار باقی نمی‌ماند.
- اشعه ایکس به کار رفته در این روش هیچ گونه عوارض جانبی فوری ندارد.
معایب
- همواره قرار گرفتن در معرض تشعشعات، درصد کمی از احتمال ابتلا به سرطان را با خود دارد.
- اگر سابقه حساسیت به مواد حاجب دارید، ممکن است پزشکتان داروهای خاصی برایتان تجویز کند.
- در بیمارانی که خطر از کار افتادن کلیه‌ها وجود داشته باشد، و کسانی که عملکرد کلیوی خوبی ندارند، ممکن است استفاده از مواد حاجب ید دار موجب آسیب بیشتر به عملکرد کلیوی شود.
- اگر مقدار زیادی از مواد حاجب از کنار محل تزریق نشت کرده به زیر پوست برود، ممکن است به پوست و رگ‌ها و عصب‌های بیمار آسیب بزند.
- اگر در طول تزریق مواد حاجب به بدنتان و یا بلافاصله پس از تزریق در این ناحیه احساس درد و سوزش کردید، فوراً به کادر پزشکی اطلاع دهید.
- خانم‌ها باید حتماً احتمال بارداری خود را به پزشک خود و تکنسین تصویربرداری اطلاع دهند.
- سازندگان مواد حاجب اعلام کرده‌اند که مادران باید تا ۲۴ الی ۴۸ ساعت پس از انجام سی تی آنژیو از شیردهی به کودک پرهیز کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به این سایت مراجعه نمایید.
تفاوت سی تی آنژیو با آنژیوگرافی
چناچه که در مقاله مزایا و معایب آنژیوگرافی توضیح داده‌ایم، در عمل آنژیوگرافی قلب، لوله‌ای به نام “کاتتر” از طریق شریان کشاله ران یا شریان دست وارد بدن می‌شود. سپس به سمت عروق کرونری (تاجی) هدایت می‌شود.
آنژیوگرافی نسبت به دیگر عمل‌های جراحی بسیار کم خطرتر است. اما باز هم یک عمل تهاجمی محسوب می‌شود که در آن کاتتر و مواد شیمیایی وارد بدن می‌شوند و ممکن است مشکلاتی را برای بیمار ایجاد کنند.
یکی از راه حل‌های موجود برای این مسئله، سی تی آنژیوگرافی است. چنانچه گفتیم سی تی بسیار ساده تر از آنژیوگرافی است و تقریباً هیچ گونه خطری برای بیمار ندارد.
اطلاعات کامل در مورد تفاوت‌های این دو روش در مقاله مزایا و معایب آنژیوگرافی موجود است که می‌توانید به آن مراجعه فرمایید.
آمادگی برای سی تی آنژیو و نحوه انجام فرآیند
آمادگی‌های لازم و فرآیند انجام این روش، دقیقاً همان مواردی است که در مقاله سی تی اسکن چیست توضیح داده‌ایم. می‌توانید برای مطالعه این موارد به بخش‌های مرتبط در این مقاله مراجعه کنید.
منابع
