زمانی که یک تحول بزرگ در بدن رخ میدهد، بدن از حالت طبیعی خود خارج میشود. به همین دلیل است که بارداری نیز باعث تغییرات زیادی در بدن مادر باردار میگردد به طور مثال:
عضلات و مفاصل تغییر مکان میدهند. ریتم ضربان قلب افزایش پیدا میکند و به این دلیل عروق خونی و رگها به خروش میآید. در طول بارداری، هر عضوی در بدن تغییر میکند. این تغییرات به محض شروع بارداری آغاز میشود. در این مقاله میخواهیم وضعیت بدن در اولین روز بارداری تا پس از زایمان را مورد بررسی قرار دهیم:
بدن مادر در بارداری چه روندی را طی می کند؟
فقط چند روز پس از لقاح، جنین در پوشش رحم کاشته میشود. از آنجا که DNA آن دقیقاً با مادر مطابقت ندارد، سیستم ایمنی بدن با آن مانند یک میکروب و باکتری برخورد میکنید و دستور نابودی جنین را صادر میکند.
این یک چالش است: سیستم ایمنی بدن مادر در بارداری باید از او و جنین محافظت کند، اما نمیتواند مانند معمول عمل کند.
آنچه اتفاق میافتد به سادگی کاهش پاسخ ایمنی بدن نیست. یک تعامل پیچیده است که ما تازه شروع به درک آن کردهایم. نوعی تقابل انواع مختلف سلولهای ایمنی باهم است. به نظر میرسد برخی از آنها جنین را از حمله سلولهای ایمنی دیگر محافظت میکنند.
همچنین بدن یک پلاگ ضد باکتری ساخته شده از مخاط بر روی دهانه رحم ایجاد می کند، که میکروبها را دور نگه داشته و تا زمان زایمان مهر و موم شده باقی میماند. با پیشرفت بارداری، اندازه رحم با جنین در حال رشد به سمت بالا و خارج گسترش مییابد.
هورمونهایی به نام پروژسترون و ریلکسین به عضلات سیگنال شل شدن میدهند. ماهیچههایی که غذا و مواد غذایی را از طریق دستگاه گوارش حرکت میدهند نیز شل میشوند، که آنها را تنبل میکند. کند شدن عبور مواد غذایی از مجاری رودهای، باعث یبوست میشود.
شل شدن عضلات بالای معده ممکن است اجازه دهد اسید به مری و گلو وارد شود که این عمل باعث ایجاد سوزش معده و ریفلاکس میشود. این تغییرات میتواند بیماری صبحگاهی را بدتر کند، که تا حدی توسط هورمون HCG ایجاد میشود. در ساعات دیگر روز نیز این اتفاق میتواند رخ دهد.
با رشد رحم، به دیافراگم هم فشار وارد میشود(عضلهای که با هر تنفس قفسه سینه را منبسط و منقبض میکند). این محدوده فعالیت دیافراگم را محدود میکند. برای جبران، هورمون پروژسترون به عنوان یک محرک تنفسی عمل میکند که باعث میشود که مادر باردار سریعتر نفس بکشد تا هم مادر و هم کودک بتوانند با ظرفیت ریه کمتر، اکسیژن کافی دریافت کنند.
همه اینها ممکن است باعث تنگی نفس در خانم باردار شود. در همین حال، کلیهها اریتروپویتین بیشتری تولید میکنند(هورمونی که تولید گلبولهای قرمز خون را افزایش میدهد). همچنین کلیهها به جای فیلتر کردن ادرار، برای جمع کردن حجم خون، آب و نمک اضافی را نگه میدارند. حجم خون یک زن باردار۵۰% یا بیشتر افزایش مییابد، اما کمی رقیق است، زیرا فقط ۲۵٪ گلبول قرمز دارد.
معمولاً بدن با استفاده از آهن موجود درغذای ما سلولهای خونی را تولید میکند. اما در دوران بارداری، جنین نیز در حال تهیه منبع خون برای خود است و از مواد مغذی موجود در غذای مادر منبع مورد نیاز خود را تامین میکند.
قلب برای پمپاژ این همه خون باید سخت کار کند، ضربان قلب یک زن باردار افزایش مییابد، اما ما کاملاً درک نمیکنیم که چگونه فشار خون در بارداری تغییرات خطرناکی ندارد.
این مسئله زمینه مهم تحقیقاتی برای پزشکان است، زیرا برخی از جدیترین عوارض و خطرات بارداری مربوط به قلب و فشار خون هستند.
رحم در حال انبساط، ممکن است به وریدها فشار وارد کند که باعث تجمع مایعات در پاها میشود. اگر سیاهرگ بزرگ زیرین را فشار دهد، ممکن است با بازگشت خون به قلب تداخل داشته باشد در نیتجه مادر باردار پس از ایستادن طولانی مدت احساس سرگیجه میکند.
برخی از این تغییرات حتی قبل از تولد شروع به معکوس شدن میکنند. کمی قبل از زایمان، جنین پایین میآید، کاهش فشار بر دیافراگم اجازه میدهد تا مادر باردار بتواند نفسهای عمیقتری بکشد.
در هنگام زایمان و تولد، با شکستن آب، مقدار زیادی مایعات اضافی در بدن از بین میرود. رحم در هفتههای پس از تولد کوچک میشود.
مثل بقیه بدن، بارداری روی مغز هم تأثیر میگذارد. مطالعات اخیر تفاوت در اسکن مغز پس از بارداری و اوایل فرزند پروری را نشان میدهد که این تغییرات قابل سازگاری است. این بدان معناست که آنها میتوانند در مهارتهای والدین کمک کنند. از جمله توانایی افزایش درک نشانههای صورت، از آنجا که نوزادان نمیتوانند صحبت کنند.
کمبود اطلاعات در مورد اثرات بارداری بر روی مغز یک حقیقت کلی را نشان میدهد: از نظر تاریخی، تقریباً تمام تحقیقات در مورد بارداری، روی جنین تمرکز کرده است. شما میتوانید برای اطلاعات بیشتر از مراحل رشد جنین در رحم مادر روی اینجا کلیک کنید.
تجارب بارداری بسیار متفاوت است و به دلیل پیچیده شدن شرایط سلامتی، تحقیقات جدید به ما کمک میکند تا آنها را درک کنیم و در صورت لزوم درمانهای موثر ایجاد کنیم.
در ضمن، هر بارداری متفاوت است و مهم است که با یک دکتر متخصص مشورت کنید.