دانشجوبان کارشناسی ارشد تصویربرداری پزشکی با روش‌های نوین تصویربرداری متابولیک، فیزیولوژیک و آناتومیک بدن انسان آشنا می‌شوند. اساس آموزش دانشجویان ارشد تصویربرداری پزشکی، مبانی فیزیک و مهندسی سیستم‌های تصویربرداری و سیگنال‌هایی است که تصویر را تشکیل می‌دهند.
فن‌آوری تصویربرداری پزشکی (Medical imaging technology)انواع روش‌ها، تکنیک‌ها و پروتکل‌های تصویربرداری پیشرفته را در راستای ارتقا کیفیت خدمات تشخیصی به کار می‌گیرد.
دروس تصویربرداری بخشی از واحدهای درسی رشته‌های رادیولوژی، رادیوتراپی، پزشکی هسته‌ای و طب فیزیک را شامل میشود؛ اما اهمیت موضوع ایجاب کرده است که رشته‌ای تخصصی با نام فن‌آوری تصویربرداری پزشکی ایجاد شود. کارشناسان تربیت‌یافته در این رشته قادر خواهند بود با علمی که در این زمینه دارند، نیازهای تشخیصی را که با تصویربرداری انتظار می‌رود، مرتفع سازند.
رشته های مجاز به شرکت در آزمون ارشد تصویربرداری پزشکی
براساس دفترچه راهنمای انتخاب رشته کنکور کارشناسی ارشد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال ۹۹، فارغ‌التحصیلان کارشناسی رشته‌هایی که در جدول زیر ارائه شده است، مجاز به ثبت نام و شرکت در آزمون کارشناسی ارشد تصویربرداری پزشکی هستند.
| رشته‌های مجاز به شرکت در کنکور کارشناسی ارشد تصویربرداری پزشکی سال ۹۹ | کارشناسی رشته فیزیک (کلیه گرایش‌ها) |
| تکنولوژی پرتو شناسی | |
| تکنولوژی پزشکی هسته ای | |
| تکنولوژی پرتودر مانی | |
| مهندسی پزشکی (گرایش بیوالکتریک) | |
| مهندسی هسته ای |
بنابراین شما در صورتی مجاز به شرکت در آزمون ارشد تصویربرداری پزشکی هستید که مقطع کارشناسی خود را در یکی از رشته‌های فوق گذرانده باشید.
دروس و ضرایب دروس رشته ارشد تصویربرداری پزشکی
جدول دروس و ضرایب مربوط به کنکور ارشد فن‌آوری تصویربرداری پزشکی، بر اساس دفترچه راهنمای ثبت نام در کنکور کارشناسی ارشد، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال ۹۹، داوطلبانی که متقاضی پذیرفته شدن در رشته فن‌آوری تصویربرداری پزشکی هستند، باید به دروس مشخص شده در جدول زیر پاسخ دهند. ضرایب دروس نیز در مقابل هر درس مشخص شده است.
| ضرایب دروس | دروس مربوطه |
| ۲ | فیزیک عمومی |
| ۲ | ریاضی عمومی |
| ۲ | فیزیک هسته‌ای و اتمی |
| ۲ | فیزیک پرتوشناسی تشخیصی |
| ۲ | تکنیک‌های تصویربرداری پزشکی |
| ۱ | فیزیولوژی |
| ۱ | آناتومی |
| ۳ | زبان انگلیسی |
چه دانشگاه‌هایی در ارشد تصویربرداری پزشکی پذیرش دارند؟
براساس دفترچه انتخاب رشته کنکور کارشناسی ارشد، رشته‌های زیرمجموعه وزاارشد تصویربرداری پزشکیرت بهداشت در آزمون کارشناسی ارشد سال ۱۳۹۹، دانشگاه‌هایی که در این رشته پذیرش داشته‌اند و ظرفیت مورد پذیرش به شرح جدول زیر است:
| دانشگاه | ظرفیت پذیرش |
| دانشگاه علوم پزشکی ایران | ۲ |
| دانشگاه علوم پزشکی تهران | ۴ |
| دانشگاه علوم پزشکی مشهد | ۲ |
باید این موضوع را در نظر داشت که در بسیاری مواقع مشاهده شده است که برخی دانشگاه‌ها رشته‌هایی را به رشته‌های مورد پذیرش خود اضافه کرده‌اند. بنابراین احتمال دارد که سالانه دانشگاه‌هایی رشته مورد نظر شما را به رشته‌هایی که پذیرش دارند، اضافه کنند. با تمام این تفاسیر، قبل از ارائه دفترچه رشته محل‌های انتخاب رشته در آزمون ارشد سال جاری، بهترین منبع اطلاعات شما دفترچه انتخاب رشته سال گذشته است. بنابراین از طریق دفترچه سال گذشته اطلاعات خود را تکمیل کنید.
منابع امتحانی اعلام‌شده برای ارشد تصویربرداری پزشکی
منابع مربوطه برای دروس اعلام‌شده در کنکور ارشد فن‌آوری تصویربرداری پزشکی که توسط مرکز سنجش آموزش پزشکی اعلام شده است، به شرح زیر است:
منابع اعلام‌شده برای درس فیزیک عمومی
منابع اعلام شده برای این درس، شامل فیزیک جلد اول (مکانیک)، جلد دوم (صوت و ترمودینامیک)، جلد سوم (الکتریسیته و مغناطیس)، جلد چهارم (مبانی نور و فیزیک نوین)، تألیف:هالیدی و ره زرنیک است.
منابع اعلام‌شده برای درس ریاضی عمومی
منابع اعلام شده برای این درس شامل حساب دیفرانسیل و انتگرال و هندسه تحلیلی، تالیف جرج توماس و حساب دیفرانسیل و انتگرال با هندسه تحلیلی، تالیف لوپی- لیت – هولد میشود.
بهتر است از آخرین چاپ این کتاب‌ها استفاده شود؛ چراکه تمامی تغییرات اعمال شده در آخرین چاپ قابل مشاهده است.
منابع اعلام‌شده برای درس فیزیک هسته ای و اتمی
منابع اعلام شده برای این درس شامل آشنایی با فیزیک هسته ای (جلد اول)، تألیف کنت کرین؛ ترجمه ابراهیم ابوکاظمی، منیژه رهبر و فیزیک جدید، تألیف: کنت کرین، ترجمه منیژه رهبر و بهرام معلمی است.
منابع اعلام‌شده برای درس آناتومی
منابع اعلام‌شده برای درس آناتومی در کنکور ارشد تصویربرداری پزشکی شامل آناتومی‌گری برای دانشجویان، مترجمین: دکتر رضا شیرازی، دکتر ابراهیم اسفندیاری، دکتر محمدحسن کریم فر، زهرا رجب زاده، ساره کاظمی‌و آناتومی به زبان ساده، تالیف دکتر محمدرضا نیکروش و دکتر حسین رضایی میشود.
منابع اعلام‌شده برای درس فیزیولوژی ارشد تصویربرداری پزشکی
برای درس فیزیولوژی در کنکور ارشد تصویربرداری پزشکی سال ۹۹، فیزیولوژی پزشکی تالیف گایتون به عنوان منبع اعلام شده است.
منابع اعلام‌شده برای درس فیزیک پرتو
DAVID J DAWSET, PATRICK A KENNY, EUGEN JOHNSTON. The Phisics Of Diagnostic Imaging
JERROLD T BUSHBERG, J ANTHONY SLEBERT, EDWIV M LEIDHOLD JR. JOHN m. BOONE. The Essential Phisics of Medical Imaging.
THOMAS S CURRY, JAMS E DOWDEY, ROBERT C MURRY. Cheristenens Phisics of Diagnostic Radiology.
منابع اعلام‌شده برای درس تکنیک‌های تصویربرداری پزشکی
Merrill’s atlas of radiogenic Positioning and Procedures-By Eugene
D.Frank. M.A, RT(R). FASRT. FAEIRS. Bruce W. Long. MS, RT(R)(CV) FASRT and Barbara J. Smith
Step by step ct. scan by D Karthikeyan, Deepa Chegu
MRI parameters and positioning by Torstein B. Moeller, Emil Rei
استفاده از ماشین حساب در کنکور ارشد تصویربرداری پزشکی
با توجه به نیاز داوطلبان شرکت‌کننده در کنکور ارشد، داوطلبان در برخی از رشته‌ها مجاز به استفاده از ماشین حساب هستند. رشته ارشد تصویربرداری پزشکی ازجمله رشته‌هایی است که داوطلبان این رشته امکان استفاده از ماشین حساب را دارند. مدل ماشین حسابی که قابل استفاده است نیز در جداول جداگانه‌ای اعلام میشود.
داوطلبان این رشته مجاز به استفاده از ماشین حساب مدل Casio fx 991Es Plus هستند.
دانشجوی ارشد تصویربرداری پزشکی چه واحد درسی را می‌گذراند؟
تعداد واحدهای دروس اجباری، اختیاری و پایان نامه در ارشد فن‌آوری تصویربرداری پزشکی در جدول زیر مشاهده میشود. علاوه‌براین برخی از دروس به عنوان دروس کمبود یا جبرانی ارائه میشود.
| نام درس | تعداد واحد درسی |
| دروس اختصاصی اجباری | ۱۹ |
| دروس اختصاصی اختیاری | ۷ |
| پایاننامه | ۶ |
| مجموع | ۳۲ |
دانشجویان بر اساس تصمیم گروه آموزشی یا شورای تخصیلات تکمیلی دانشکده موظف به گذراندن تعدادی از این دروس یا تمامی آن‌ها هستند.
دروس اختصاصی اجباری در مقطع ارضد تصویربرداری پزشکی
دروس اختصاصی اجباری در ارشد تصویربرداری پزشکی در جدول زیر مشاهده می‌شوند. دانشجوبان پذیرفته شده در ارشد این رشته ملزم به گذراندن این واحدهای درسی هستند.
| نام درس | تعداد واحد درسی |
| مبانی نظری تشکیل تصاویر پزشکی | ۲ |
| پردازش تصاویر پزشکی | ۲ |
| فیزیک تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) | ۲ |
| فیزیک تصویربرداری سی تی | ۲ |
| فیزیک تصویربرداری پزشکی هسته ای | ۲ |
| فیزیک تصویربرداری فراصوت | ۲ |
| فیزیک تصویربرداری اپتیکی امپدانسی | ۱ |
| اصول دوزیمتری | ۱ |
| سمینار | ۱ |
| کار آموزی | ۲ |
| کاروزی | ۲ |
| پایاننامه | ۶ |
| مجموع | ۲۵ |
دروس اختصاسی اختیاری ارشد تصویربرداری پزشکی
دانشجوی پذیرفته‌شده در ارشد این رشته ملزم به گذراندن ۷ واحد درسی اختصاصی اختیاری است. انتخاب بر اساس موضوع پایاننامه، نظر استاد راهنما و تأیید گروه آموزشی صورت می‌گیرد.
لیستی از دروس اختصاسی اختیاری برای این رشته در شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی زیر نظر وزارت درمان، بهداشت و آموزش پزشکی مشخص شده است.
دروس کمبود یا جبرانی در مقطع ارشد تصویربرداری پزشکی
دروس کمبود یا جبرانی در رشته‌هایی ارائه میشود که دانشجویان از رشته‌های مختلف کارشناسی در کارشناسی ارشد این رشته شرکت می‌کنند. واحدهای درسی ارشد ممکن است تفاوت‌های جزئی در دروس ارائه‌شده مشاهده شود.
دروس جبرانی رشته ارشد تصویربرداری پزشکی در جدول زیر عنوان شده است.
| دروس | تعداد واحد |
| سیستم‌های اطلاع‌رسانی پزشکی | ۱ |
| روش‌های ریاضی در فیزیک | ۲ |
| آمار زیستی | ۲ |
| روش تحقیق | ۱ |
| آناتومی‌عمومی | ۲ |
| فیزیک هسته‌ای و اتمی | ۲ |
| فیزیک پرتوشناسی تشخیصی | ۲ |
| آناتومی‌مقطعی | ۱ |
| فیزیولوژی | ۲ |
| مبانی سیگنال و سیستم | ۲ |
| زبان تخصصی | ۲ |
| مجموع | ۱۹ |
پایان نامه
دانشجویان ارشد تصویربرداری پزشکی به طور کلی با فیزیک و انواع تکنیک‌های تصویربرداری از قبیل تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)، تصویربرداری پزشکی هسته‌ای (Nuclear Medicine)، تصویربرداری توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری اپتیکی و لیزر (Optic and Laser)، تصویربرداری فرا صوت (Ultrasound) مثل PET و SPECT آشنا می‌شوند. پس از گذراندن واحدهای درسی تعیین‌شده، امکان این را دارند که در یکی از این زمینه‌ها پایاننامه خود را بگذرانند.
زمینه کاری فارع‌التحصیلان ارشد تصویربرداری پزشکی
فارغ‌التحصیلان این رشته امکان فعالیت در زمینه‌های مختلف شغلی را دارند. در ادامه مطالب زمینه‌های شغلی فارغ‌التحصیلان این رشته بررسی میشود.
زمینه خدماتی
فردی که در رشته کارشناسی ارشد تصویربرداری پزشکی فارغ التحصیل شده است، در مراکز تصویربرداری بیمارستان و مراکز درمانی امکان اشتغال دارد.
با توجه به تحصیلاتی که گذرانده و تخصصی که کسب کرده، این امکان وجود دارد که از تکنیک‌های مختلف تصویربرداری پزشکی برای بهبود کیفیت تصاویر در جهت رفع نیاز متخصصان استفاده کند.
او این امکان را دارد که با شناسایی و رفع اشکالات تکنیکی، انتخاب و اجرای بهترین پالس‌ها و پروتکل‌های متناسب با ناحیه آناتومیک مورد بررسی، تحلیل و اجرای پروتکل‌های جدید ارائه شده توسط شرکت سازنده و شناسایی اشکالات تکنیکی، آرتیفکت‌ها و رفع یا تقلیل آن‌ها، در افزایش کیفیت تصاویر نقش داشته باشد.
زمینه آموزشی
فارغ التحصیلان این رشته امکان تدریس در دروس نظری و عملی رشته‌های تصویربرداری پزشکی و رادیولوژی در مراکز آموزشی درمانی را دارند. همچنین در دوره‌های آموزشی که مراکز درمانی برای افزایش کیفیت کاری تکنسین‌ها و کارمندان بخش‌های رادیولوژی و تصویربرداری می‌گذرانند، امکان آموزش و انتقال دانش خود را دارند.
همچنین در بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی امکان اشتغال به صورت هیات علمی آموزشی و پژوهشی میسر است.
زمینه پژوهشی
فارغ‌التخصیلان ارشد تصویربرداری پزشکی با تعریف و طراحی پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه‌های مختلف تصویربرداری از قبیل تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)، تصویربرداری پزشکی هسته‌ای (Nuclear Medicine)، تصویربرداری توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری اپتیکی و لیزر (Optic and Laser)، تصویربرداری فرا صوت (Ultrasound) مثل PET و SPECT به افزایش دانش خود و جامعه در این زمینه کمک می‌کنند.
با توجه به اینکه دروس تئوری و پایاننامه مرتبط با این رشته را گذرانده‌اند، این افراد ذهن پویایی در این زمینه دارند؛ بنابراین تعریف و طراحی پروژه‌های تحقیقاتی بر اساس علاقه شخصی و نیاز جامعه از دیگر توانایی‌های این افراد است که توأم با درآمدزایی اقتصادی خواهد بود.
زمینه مشاوره‌ای
این افراد این امکان را دارند که به مراکز درمانی، شرکت‌های سازنده تجهیزات تصویربرداری و سایر مراکز مرتبط خدمات مشاوره‌ای ارائه دهند. خدمات مشاوره‌ای که ارائه داده میشود، در توسعه کاربرد فن‌آوری‌های نوین در تصویربرداری، ارتقای سطح تصویربرداری ودر‌نهایت ارتقای سطح سلامت جامعه تاثیر خواهد داشت.
زمینه تولیدی
از دیگر زمینه‌های فعالیت و اشتغال فارغ التحصیلان ارشد تصویربرداری پزشکی، فعالیت در زمینه تولیدی است. این متخصصان با توجه به تحصیلات خود در زمینه تولید و ساخت تجهیزات پزشکی عکسبرداری و نیز تولید داروها و مواد کنتراست‌زا امکان اشتغال و فعالیت دارند.
فعالیت در این زمینه علاوه بر اینکه برطرف‌کننده نیاز جامعه در زمینه تجهیزات پزشکی و عکسبرداری است، امکان اشتغال‌زایی برای سایر افراد را نیز فراهم می‌کند. شرکت‌های تولیدی بزرگ در این زمینه، نیاز به نیروی انسانی خواهند داشت. به این ترتیب زمینه برای اشتغال سایر افراد نیز فراهم میشود.
زمینه مدیریتی
با توجه به تخصص و تبحری که این افراد دارند، در زمینه‌های مدیریتی از قبیل مدیریت شرکت تجهیزات تصویربرداری پزشکی یا مدیریت کنترل کیفی شرکت‌ها امکان اشتغال دارند.
امکان ادامه تحصیل در مقطع دکتری
امروزه در کشور امکان ادامه تحصیل افراد فارغ‌التحصیل ارشد تصویربرداری پزشکی در دو گرایش فراهم شده است. متقاضیان ادامه تحصیل در این رشته در دو گرایش تصویربرداری عصبی و تصویربرداری مولکولی امکان ادامه تحصیل دارند.
بر اساس جدیدترین تصمیمات و مطالب دفترچه راهنمای انتخاب رشته / محل آزمون دکتری تخصصی و دکتری پژوهشی (Ph.D) رشته‌های علوم پایه پزشکی، بهداشت و تخصصی، داروسازی و دندان پزشکی سال ۱۴۰۰ – ۱۳۹۹ برخی از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در دکتری این رشته دانشجوی دکتری تخصصی پذیرش داشته‌اند.
مرکز تحقیقات پزشکی هسته‌ای دانشگاه علوم پزشکی بوشهر با ۱ نفر ظرفیت در گرایش تصویربرداری سلولی، دانشگاه علوم پزشکی تهران و اصفهان در گرایش تصویربرداری عصبی با ظرفیت به ترتیب ۳ و ۲ نفر و دانشگاه علوم پزشکی ایران در گرایش تصویربرداری سلولی مولکولی با ظرفیت ۲ نفر پذیرش داشته‌اند.
تأکید می‌کنیم که مطالب مطرح‌شده براساس جدیدترین تغییرات و تصمیمات آزمون‌های تحصیلات تکمیلی سال ۱۳۹۹ است. بنابراین شما این اطمینان خاطر را داشته باشید که جدیدترین و به‌روزترین مطالب در اختیار شما قرار داده شده است.
نتیجه‌گیری
برای شرکت در آزمون ارشد تصویربرداری پزشکی رشته تحصیلی، مقطع کارشناسی شما باید جزء رشته‌های مرتبط با این رشته باشد که توسط مرکز سنجش آموزش پزشکی، وزات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشد. فارغ‌التحصیلان کارشناسی رشته‌های فیزیک، پرتوشناسی، پزشکی هسته‌ای، تکنولوژی پزشکی هسته‌ای، تکنولوژی پرتودرمانی، مهندسی پزشکی (گرایش بیوالکتریک) و مهندسی هسته‌ای مجاز به شرکت در آزمون ارشد این رشته هستند.
دانشجویان ارشد تصویربرداری پزشکی پس از فراغت از تحصیل در زمینه‌های خدماتی، آموزشی، پژوهشی و مشاوره‌ای مشغول به‌کار می‌شوند. امروزه امکان ادامه تحصیل در مقطع دکتری این رشته نیز فراهم شده است. برای بررسی دروس امتحانی آزمون ارشد این رشته و ضرایب دروس، بهترین منبع دفترچه راهنمای ثبت نام ارشد همان سالی است که در آزمون شرکت می‌کنید. همواره اطلاعات خود را با استفاده از آخرین آزمون‌های برگزارشده به‌روزسانی کنید. در بسیاری مواقع تغییراتی در دانشگاه‌ها و ظرفیت‌های پذیرش ایجاد میشود که لازم است از آن اطلاع داشته باشید.
