رشته رادیولوژی شاخه ای از پزشکی است که از اشعه برای تشخیص و درمان بیماری ها استفاده می کند. رادیولوژی در اصل استفاده از اشعه ایکس برای تشخیص بیماری و استفاده از اشعه ایکس ، اشعه گاما و سایر اشکال تابش یونیزان برای درمان بیماری بود. در سال های اخیر، رادیولوژی با اسکن اعضای بدن با استفاده از ایزوتوپ های رادیواکتیو و همچنین با استفاده از اشعه های غیر یونیزان ، مانند امواج اولتراسوند و تشدید مغناطیسی هسته ای، به تشخیص بیماری ها کمک می کند. به طور مشابه ، دامنه پرتودرمانی به روش های درمان سرطان هم گسترش یافته است. در سال های اخیر پرتو درمانی به کمک هورمون ها و داروهای شیمی درمانی آمده است.
تاریخچه
اشعه X توسط ویلهلم کنراد رونتگن ، استاد فیزیک آلمانی ، در آزمایشگاه شخصی او در دانشگاه وورتسبورگ در ۸ نوامبر ۱۸۹۵ کشف شد. ابتدا، در رادیولوژِی ، از سه ویژگی اشعه X استفاده می شد. این سه ویژگی عبارتند از:
- توانایی نفوذ به بافتها
- اثر عکاسی
- توانایی در ایجاد خاصیت فلورسانس در مواد خاص
بسته به تراکم بافت های مورد نفوذ، هر بافت میزان تابش متفاوتی جذب می کند.
تابش حاصل از بافت ها بدین ترتیب در یک فیلم عکاسی یا یک صفحه فلورسنت تصویری از ساختارهایی از بدن که تراکم متفاوتی دارند ایجاد می کند. عامل محدود کننده در این روش شباهت بین تراکم بافت های نرم درون بدن است.
به چه کسی رادیولوژیست گفته می شود؟
رادیولوژیست ها متخصصانی هستند که در تشخیص و درمان آسیب ها و بیماری ها با استفاده از روش های تصویربرداری پزشکی (رادیولوژی) مانند اشعه ایکس ، توموگرافی کامپیوتری (CT) ، تصویربرداری با تشدید مغناطیسی (MRI) ، پزشکی هسته ای ، توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) و سونوگرافی تخصص دارند.
تحصیل در رشته رادیولوژی
دانشجویان رشته رادیولوژی ابتدا باید دروس پایه مانند آناتومی و فیزیولوژی را یاد بگیرند و بعد از آن دروس تخصصی تصویربرداری پزشکی را پاس کنند. آنها در طول دوران تحصیل باید با دستگاههای تصویربرداری و نحوه کار با آنها آشنا شوند. بعد از دو سال مدرک کاردانی رادیولوژی خود را دریافت می‌کنند.
اگر اشتباهی در زمان عکس برداری پیش بیاید ممکن است به بیمار آسیب برسد و یا تصویر مناسبی تهیه نشود. در نتیجه دکتر نمی‌تواند بیماری مریض را به درستی تشخیص دهد.
تصویربرداری ها چند نوع هستند:
- تصویر برداری های ساده مانند تصویربرداری از دست و پا و انگشتان،
- تصویر برداری سخت مانند تصویر برداری از سیستم گوارش و عروق و ادرار
بازار کار و فرصت های شغلی رشته رادیولوژی
رادیولوژیست ها می توانند در کلینیک ها، بیمارستان ها و مراکز تصویربرداری مشغول به کار شوند. رشته رادیولوژی یا پرتوشناسی بازار کار نسبتا خوبی دارد. بیمارستانهای دولتی و خصوصی افراد فارغ التحصیل این رشته را استخدام می کنند. فارغ التحصیلان این رشته در مقطع کاردانی هم می توانند مشغول به کار شوند و در دوره های کارآموزی شرکت کنند.
درصورتی که سرمایه مورد نیاز را داشته باشید می توانند به صورت خصوصی نیز به مرکز رادیولوژی تصویر برداری تاسیس کنید.
مهارت های لازم
محیطی کار رادیولوژیست ها محیط بیمارستان ها و مراکز رادیولوژی و پرتودرمانی است. این افراد باید بتوانند با بیماران ارتباط برقرار کنند. به علاوه باید دروسی را که به صورت تئوری در دانشگاه یاد می گیرد بتواند به طورعملی هم به کار بگیرند.
دروسی که در این رشته مهم هستند دروس زیست شناسی ریاضی و فیزیک می باشد. اهمیت درس ریاضی فیزیک در این رشته به قدری است که مسئولان معتقدند افرادی که دیپلم رشته ریاضی فیزیک دارند باید وارد رشته رادیولوژی شوند. در صورتی که فرد پایه ضعیفی در این دروس داشته باشد، ممکن است در انجام تصویربرداری اشتباهات فاحشی انجام دهد و صدمات جبران ناپذیری به بار بیاورد.
سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی آزمایشی تشخیصی است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ارزیابی اندام ها ، بافت ها و جریان خون داخل بدن استفاده می کند. امواج صوتی تصاویری از آنچه در داخل بدن می گذرد را ایجاد می کنند
در طی معاینه سونوگرافی ، متخصص سونوگرافی از ابزاری به نام مبدل یا پروب برای ارزیابی ناحیه مورد بررسی استفاده می کند. پروب صوتی با فرکانس بالا منتشر می کند که برای گوش انسان قابل شنیدن نیست. امواج صوتی به بدن منتقل می شود. هنگام بازگشت امواج صوتی، دستگاه سونوگرافی صدای پژواک را ضبط می کند و اندازه ، شکل و قوام بافت نرم و اندام را تعیین می کند. این اطلاعات در قالب تصویر روی صفحه رایانه پخش می شود.
معاینات سونوگرافی اطلاعات مهمی را در مورد وضعیت پزشکی بیمار به پزشکان ارائه می دهد و به آنها در درمان و تشخیص بیماری کمک می کند. سونوگرافی توسط پزشکان، متخصصان سونوگرافی یا رادیولوژیست ها انجام می شود و توسط پزشک متخصص تفسیر می شود.
از سونوگرافی چه استفاده هایی می شود؟
سونوگرافی از امواج صوتی برای تولید تصاویر داخل بدن استفاده می کند. این روش برای کمک به تشخیص علل درد ، تورم و عفونت در اندام های داخلی بدن و بررسی جنین در زنان باردار و مغز و باسن در نوزادان استفاده می شود.
انواع مختلف سونوگرام چیست؟
- سونوگرافی پستان.
- اکوکاردیوگرافی.
- فناوری عروقی
- سونوگرافی اسکلتی عضلانی.
- عصب شناسی
- سونوگرافی شکم.
- زنان و زایمان
منابع:
