استفراغ یک رفلکس غیرقابل کنترل است که محتوای معده را از طریق دهان خارج می کند. همچنین به آن “مریض بودن” یا “بالاآوردن” گفته می شود. تهوع اصطلاحی است که احساس می کنید ممکن است استفراغ کنید، اما در واقع استفراغ نمی کند.حالت تهوع و استفراغ علائم بسیار شایعی هستند و می توانند توسط طیف وسیعی از عوامل ایجاد شود. این عوارض در کودکان و بزرگسالان مشاهده می شود، اگرچه احتمالاً بیشتر در زنان باردار و افرادی که تحت درمان سرطان هستند دیده می شود.
چه عواملی باعث حالت تهوع و استفراغ می شود؟
حالت تهوع و استفراغ ممکن است با هم یا جداگانه ایجاد شود. آنها می توانند به دلیل تعدادی از شرایط جسمی و روانی ایجاد شوند.
حالت تهوع
شایعترین دلایل حالت تهوع درد شدید – معمولاً ناشی از آسیب یا بیماری – و سه ماهه اول بارداری است. همچنین تعدادی از علل نسبتاً شایع دیگر نیز وجود دارد، از جمله:
- دریازدگی
- استرس روانی
- سوء هاضمه
- مسمومیت غذایی
- ویروس ها
- قرار گرفتن در معرض سموم شیمیایی
اگر سنگ کیسه صفرا دارید، احتمالاً حالت تهوع خواهید داشت.ممکن است متوجه شوید که بوی خاصی باعث ایجاد حالت تهوع می شود. این یک علامت بسیار شایع در سه ماهه اول بارداری است، اگرچه ممکن است در افرادی که باردار نیستند نیز رخ دهد. حالت تهوع ناشی از بارداری معمولاً در سه ماهه دوم یا سوم برطرف می شود.
استفراغ در کودکان
شایعترین علل استفراغ در کودکان عفونتهای ویروسی و مسمومیت غذایی است. با این حال استفراغ می تواند ناشی از موارد زیر نیز باشد:
- بیماری شدید حرکتی
- سرفه کردن
- تب بالا
- پرخوری
در نوزادان بسیار کوچک، روده مسدود شده نیز می تواند باعث استفراغ مداوم شود. روده ها ممکن است با ضخیم شدن غیرعادی عضلانی، فتق، سنگ صفرا یا تومورها مسدود شوند. این غیر معمول است، اما اگر استفراغ غیرقابل توضیح در نوزاد رخ دهد، این احتمالات نیز می بایست بررسی شود.
استفراغ در بزرگسالان
بیشتر بزرگسالان به ندرت استفراغ می کنند. در صورت بروز، یک عفونت باکتریایی یا ویروسی یا نوعی مسمومیت غذایی معمولاً باعث استفراغ می شود. در بعضی موارد، استفراغ همچنین می تواند نتیجه سایر بیماری ها باشد، به خصوص اگر منجر به سردرد یا تب شدید شود.
شرایط مزمن معده
شرایط مزمن یا طولانی مدت معده اغلب می تواند باعث حالت تهوع و استفراغ شود. این شرایط می تواند همراه با علائم دیگری مانند اسهال، یبوست و معده درد باشد. این شرایط مزمن شامل عدم تحمل غذا، مانند بیماری سلیاک و عدم تحمل پروتئین لبنیات و لاکتوز می باشد.
سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یک بیماری شایع معده است که باعث نفخ، حالت تهوع، استفراغ، دل درد، خستگی و گرفتگی می شود. این زمانی اتفاق می افتد که قسمت هایی از روده بیش از حد فعال می شوند. پزشکان معمولاً IBS را با شناسایی علائم و رد سایر شرایط معده و روده تشخیص می دهند.
بیماری کرون یک بیماری التهابی روده است که معمولاً روده ها را تحت تأثیر قرار می دهد، هرچند ممکن است در هر جای دستگاه گوارش رخ دهد. بیماری کرون یک بیماری خود ایمنی است که در آن بدن به بافت روده سالم خود حمله کرده و باعث التهاب، حالت تهوع، استفراغ و درد می شود.
پزشکان معمولاً بیماری کرون را با استفاده از کولونوسکوپی تشخیص می دهند. این روش براساس استفاده از یک دوربین کوچک برای کشف روده بزرگ مبتنی است. بعضی اوقات برای کمک به تشخیص این بیماری به یک نمونه مدفوع نیز نیاز دارند.
انتخاب های سبک زندگی
برخی از انتخاب های سبک زندگی می تواند شانس شما را برای داشتن حالت تهوع و استفراغ افزایش دهد.مصرف مقدار زیاد الکل می تواند به مخاط روده آسیب برساند. الکل همچنین می تواند با اسید معده واکنش نشان دهد. هر دوی اینها باعث حالت تهوع و استفراغ می شود. در بعضی موارد، مصرف زیاد الکل همچنین می تواند باعث خونریزی در دستگاه گوارش شود.
اختلالات اشتها
اختلال در غذا خوردن زمانی است که فرد عادات و رفتارهای غذایی خود را بر اساس تصویری ناسالم از بدن تنظیم کند. این امر می تواند باعث حالت تهوع و استفراغ شود.پرخوری عصبی نوعی اختلال خوردن است که در آن فرد برای پاکسازی معده از هر ماده غذایی مصرف شده، عمدا استفراغ ایجاد می کند. افراد مبتلا به بی اشتهایی نیز ممکن است به دلیل گرسنگی و اسید معده بیش از حد احساس حالت تهوع کنند.
شرایط جدی
اگرچه نادر است، اما استفراغ گاهی اوقات می تواند به عنوان علامت یک بیماری جدی تر رخ دهد ، از جمله:
- مننژیت
- آپاندیسیت
- ضربه مغزی
- تومور مغزی
- میگرن
اگر مدام استفراغ می کنید ، به دکتر خود مراجعه کنید.
مراقبت های اضطراری
اگر تهوع یا استفراغ بیش از یک هفته دارید، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. بیشتر موارد استفراغ طی ۶ تا ۲۴ ساعت پس از دوره ی اول برطرف می شود.
در افراد زیر ۶ سال
برای هر کودک زیر ۶ سال که:
- هم استفراغ دارد و هم اسهال
- استفراغ پرتابه ای دارد
- علائم کم آبی بدن را نشان می دهد، مانند پوست چروکیده، تحریک پذیری، نبض ضعیف یا کاهش هوشیاری
- بیش از دو یا سه ساعت است که استفراغ کرده است
- تب بیش از ۱۰۰ درجه فارنهایت (۳۸ درجه سانتیگراد) دارد
- بیش از شش ساعت ادرار نکرده است
در افراد بالای ۶ سال
برای مراقبت های اضطراری از کودکان بالای ۶ سال اگر:
- استفراغ بیش از ۲۴ ساعت طول کشیده است
- علائم کم آبی وجود دارد
- کودک بیش از شش ساعت ادرار نکرده است
- کودک گیج یا بی حال به نظر می رسد
- کودک تب بالاتر از ۱۰۲ درجه فارنهایت (۳۹ درجه سانتیگراد) دارد
بزرگسالان
در صورت بروز علائم زیر به دنبال مراقبت های پزشکی فوری باشید:
- سردرد شدید
- گردن سفت
- بی حالی
- گیجی
- خون در استفراغ
- نبض سریع
- تنفس سریع و پی در پی
- تب بیش از ۱۰۲ درجه فارنهایت (۳۹ درجه سانتیگراد)
- کاهش پاسخ دهی
- درد شدید یا مداوم شکم
درمان حالت تهوع و استفراغ
برای رفع حالت تهوع و استفراغ می توانید از چندین روش استفاده کنید، از جمله داروهای خانگی و داروها.
خود درمانی برای حالت تهوع
برای درمان حالت تهوع در خانه:
- فقط از غذاهای سبک و ساده مانند نان و کراکر استفاده کنید.
- از هرگونه غذای دارای طعم های قوی، بسیار شیرین، چرب یا سرخ شده خودداری کنید.
- مایعات سرد بنوشید.
- پس از صرف غذا از انجام هرگونه فعالیت خودداری کنید.
- یک فنجان چای زنجبیل بنوشید.
خود درمانی برای استفراغ
- وعده های غذایی کم حجم و مکرر بخورید.
- مقدار زیادی مایعات شفاف بنوشید تا هیدراته بماند، اما هر بار آن را در جرعه های کوچک مصرف کنید.
- تا زمانی که استفراغ متوقف نشود از هر نوع غذای جامد خودداری کنید.
- استراحت کنید.
- از استفاده از داروهایی که ممکن است معده شما را ناراحت کنند مانند داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی یا کورتیکواستروئیدها خودداری کنید.
- برای جایگزینی الکترولیت های از دست رفته از محلول آب رسانی دهان استفاده کنید.
مراقبت پزشکی
قبل از تجویز دارو، پزشک از شما سوالاتی در مورد زمان شروع حالت تهوع و استفراغ و بدترین حالت از شما می پرسد. آنها همچنین ممکن است از شما در مورد عادات غذایی شما و اینکه چیزی باعث استفراغ و حالت تهوع شما بهتر یا بدتر شود، سوالاتی بپرسند. تعدادی از داروهای تجویز شده می توانند حالت تهوع و استفراغ را کنترل کنند، از جمله داروهایی که می توانید در دوران بارداری استفاده کنید. اینها شامل پرومتازین (فنرگان)، دیفن هیدرامین (بنادریل)، تری متوبنزامید (تیگان) و اندانسترون (Zofran) است.
عوارض احتمالی استفراغ مداوم
بیشتر حالت تهوع و استفراغ به خودی خود برطرف می شود، مگر اینکه یک بیماری مزمن زمینه ای داشته باشید.با این حال ، استفراغ مداوم می تواند باعث کم آبی و سو تغذیه شود. همچنین ممکن است متوجه شوید که موها و ناخن های شما ضعیف و شکننده می شوند و استفراغ مداوم مینای دندان شما را خراب می کند.
چگونه می توان از حالت تهوع و استفراغ جلوگیری کرد؟
با خوردن وعده های غذایی کم حجم در طول روز، آرام غذا خوردن و استراحت بعد از غذا می توانید از حالت تهوع جلوگیری کنید. برخی افراد دریافتند که اجتناب از برخی گروه های غذایی و غذاهای پرادویه از بروز حالت تهوع جلوگیری می کند.
اگر احساس تهوع می کنید، قبل از بلند شدن تنقلات ساده بخورید و سعی کنید قبل از خواب یک غذای پر پروتئین مانند پنیر، گوشت بدون چربی یا آجیل مصرف کنید.
اگر استفراغ می کنید، سعی کنید مقدار کمی مایع شیرین مانند نوشابه یا آب میوه بنوشید. نوشیدن گیاه زنجبیل یا خوردن زنجبیل می تواند به رفع معده کمک کند. از آب میوه های اسیدی مانند آب پرتقال خودداری کنید. آنها ممکن است معده شما را بیشتر ناراحت کنند.
داروهای بدون نسخه، مانند مکلیزین (بونین) و دیمن هیدرینات (درامامین)، می توانند اثرات بیماری حرکت را کاهش دهند. در هنگام رانندگی، تنقلات را محدود کنید و اگر مستعد بیماری حرکت هستید، از پنجره جلو مستقیم نگاه کنید.
منبع : سایت www.healthline.com
