آنژیوگرافی انواع مختلفی دارد. آنژیوگرافی قلب از اصلی ترین انواع آن است که در تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی به کار می‌رود. آنژیوگرافی قلب معمولاً برای افرادی تجویز می‌شود که یکی از علائم زیر را داشته باشند:
- درد قفسه سینه
- گرفتگی عروق کرونری
- بیماری قلبی مادرزادی
- انسداد رگ‌های خونی
- مسدود کردن مسیر خون به سمت تومورهای سرطانی
آنژیوگرافی قلب چگونه انجام می‌شود؟
آنژیوگرافی قلب در بیمارستان و توسط پزشک متخصص انجام می‌شود. این عمل بنا به تشخیص پزشک انجام شده و ممکن است جنبه تشخیصی یا درمانی داشته باشد.
آنژیوگرافی قلب یا از طریق کشاله ران و یا از طریق مچ دست انجام می‌شود. آنژیوگرافی از طریق کشاله ران روشی قدیمی‌تر است اما تقریباً برای تمام افراد قابل انجام است.
آنژیوگرافی از طریق مچ دست روشی آسان‌تر و مدرن‌تری است و برای افرادی که مشکل خاصی نداشته باشند قابل انجام است.
پیش از انجام آنژیوگرافی از بیمار خواسته می‌شود تا نکاتی را قبل از عمل رعایت کند که در بخش‌های بعدی به آن‌ها می پردازیم.
پیش از ورود به اتاق عمل آزمایش‌های لازم برای کنترل وضعیت عمومی بیمار انجام می‌شوند.
سپس محل برش از طریق بی حسی موضعی بی‌حس می شود.
در آنژیوگرافی قلب از یک لوله باریک به نام “کاتتر” (به انگلیسی: Catheter) استفاده می‌شود. این لوله از طریق برشی که در کشاله ران یا مچ دست ایجاد می‌شود، وارد رگ می‌شود. کاتتر بسیار منعطف است و پزشک می‌تواند از طریق اشعه ایکس آن را به سمت عروق قلب هدایت کند.
وقتی کاتتر از سرخرگ‌های اصلی بدن به عروق وریدی قلب برسد ماده حاجب (کنتراست) به آن تزریق می‌شود.
ماده حاجب یا کنتراست در عروق قلب پخش می‌شود و با اشعه ایکس از آن تصویربرداری می‌شود.
وجود ماده حاجب در رگ‌ها باعث می‌شود گرفتگی و انسداد آن‌ها در تصویر بهتر دیده شود.
پس از تصویربرداری کاتتر از بدن خارج می‌شود. محل برش را با دست یا ابزار مخصوص فشار می‌دهند تا خونریزی نکند.
سپس بیمار به اتاق ریکاوری انتقال داده می‌شود و در آنژیوگرافی از طریق ران، یک روز بستری خواهد شد.
مراقبت‌های پیش از آنژیوگرافی قلب
مراقبت‌های پیش از انجام آنژیوگرافی قلب محدود و ساده هستند. از جمله این مراقبت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- از صبح روز آنژیوگرافی غذا و مایعات مصرف نکنید.
- پیش از انجام آنژیوگرافی درمورد دیگر داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک خود مشورت کنید.
- ممکن است انجام آزمایش‌هایی برای کنترل وضعیت کلیه‌ها و خون برای شما لازم باشد.
- معمولاً توصیه می‌شود یک روز پیش از انجام آنژیوگرافی استحمام کنید.
مراقبت‌های پس از آنژیوگرافی قلب
بسته به محل ورود کاتتر، مراقبت‌های پس از آنژیوگرافی قلب متفاوت خواهند بود. برخی از این مراقبت‌ها عبارتند از:
- تا یک روز پس از انجام آنژیوگرافی از انجام فعالیت‌های نیازمند تمرکز مانند رانندگی پرهیز شود.
- تا زمان از بین رفتن اثر ماده بیهوشی از کار با وسایل خطرناک و ماشین آلات سنگین خودداری شود.
- در آنژیوگرافی از طریق کشاله ران، بیمار باید تا چند ساعت پس از عمل بدون تحرک باقی بماند.
- در آنژیوگرافی از طریق کشاله ران، تا چند روز از بالا رفتن از پله خودداری کند.
- در آنژیوگرافی از طریق دست، تا چند روز از خم کردن مچ دست و بلند کردن اجسام سنگین خودداری شود.
- در آنژیوگرافی از طریق دست، باید مراقب بود که هنگام نشستن یا برخاستن به مچ دست فشار وارد نشود.
- استحمام در روزهای پس از آنژیوگرافی بلامانع است اما باید مراقب بود که زخم در حجم زیاد آب قرار نگیرد.
- تا زمان بهبودی زخم از وان حمام استفاده نکنید و از رفتن به استخر پرهیز کنید.
- محل زخم را هر روز بررسی و تمیز کنید؛ برای پیشگیری از عفونت، پانسمان را به موقع عوض کنید.
مزایا و معایب آنژیوگرافی قلب
آنژیوگرافی قلب نیز مانند هر عمل پزشکی دیگری مزایا و معایب خاص خود را دارد. در مقاله تخصصی خود درمورد مزایا و معایب آنژیوگرافی قلب، به طور کامل به این مبحث پرداخته ایم.
با این حال به طور خلاصه می‌توان موارد زیر را از جمله مزایا و معایب آنژیوگرافی قلب دانست:
مزایا:
- آنژیوگرافی قلب نسبت به سایر عمل‌های جراحی کم خطرتر و کم هزینه‌تر است.
- پزشک می‌تواند از این طریق بیماری را تشخیص داده و درمان کند.
- دوران نقاهت آنژیوگرافی کوتاه است.
معایب:
- احتمال سکته قلبی یا مغزی حین عمل آنژیوگرافی قلب
- احتمال ایجاد عفونت در محل زخم کاتتر
- حساسیت به ماده حاجب یا اشعه ایکس
بدون شک این اطلاعات به شما کمک خواهد کرد آگاهی بیشتری درمورد عمل آنژیوگرافی داشته باشید. شما می‌توانید با تکیه بر اطلاعات خود تصمیم آگاهانه تری درمورد روش درمانی خود بگیرید.
با این حال به خاطر داشته باشید که بهترین منبع شما پزشکتان است. پیش از انجام هرگونه عملی، با پزشک خود درمورد آن صحبت کنید. همچنین درمورد وضعیت جسمانی و داروهای مصرفیتان با پزشک مشورت کنید.
آمادگی ذهنی و جسمی در کنار هم به شما کمک می‌کند تجربه بهتری در دوره درمان خود داشته باشید.
منبع:
