تصویربرداری و ارتباطات دیجیتال در پزشکی یا دایکام (DICOM) یک پروتکل استاندارد برای مدیریت و انتقال تصاویر پزشکی و داده های مربوطه است و در بسیاری از مراکز بهداشتی درمانی مورد استفاده قرار می گیرد.
دایکام(DICOM) در اصل توسط انجمن ملی تولیدکنندگان برق (NEMA) و کالج رادیولوژی آمریکا (ACR) توسعه داده شد. این یک علامت تجاری ثبت شده از NEMA است و توسط کمیته استاندارد دایکام(DICOM) اداره می شود، کمیته ای متشکل از کاربران در تمام تخصص های تصویربرداری پزشکی با علاقه به استاندارد سازی اطلاعات تصویربرداری پزشکی.
دایکام (DICOM) برای چه کاری استفاده می شود؟
دایکام(DICOM) استاندارد بین المللی برای برقراری ارتباط و مدیریت تصاویر و داده های پزشکی است. ماموریت آن اطمینان از قابلیت همکاری سیستم های مورد استفاده برای تولید، ذخیره، اشتراک، نمایش، ارسال، تحقیق، پردازش، بازیابی، چاپ تصاویر پزشکی و همچنین مدیریت گردش کار مربوطه است.
به گفتهNEMA ، فروشندگانی که تجهیزات تصویربرداری – مثلاً MRI سیستم های اطلاعاتی تصویربرداری یا PACS و تجهیزات مربوطه- تولید می کنند، اغلب استانداردهای دایکام (DICOM) را رعایت می کنند.
این استانداردها می توانند در هر زمینه پزشکی که عمدتا از فناوری تصویربرداری پزشکی استفاده می شود؛ مانند رادیولوژی، قلب، انکولوژی، زنان و زایمان و دندانپزشکی.
تصویربرداری پزشکی معمولاً یک فرآیند غیرتهاجمی در ایجاد نمایش بصری از فضای داخلی بیمار است؛ که در غیر این صورت برای اهداف تشخیصی در زیر پوست، عضله و اندام های اطراف آن پنهان است. اصطلاح غیرتهاجمی در این زمینه به این معنی است که ابزارها در هنگام اسکن به بدن بیمار وارد نمی شوند.
تصاویر پزشکی برای تجزیه و تحلیل بالینی، تشخیص و درمان به عنوان بخشی از برنامه مراقبت از بیمار استفاده می شود. از اطلاعات جمع آوری شده می توان برای شناسایی هرگونه ناهنجاری آناتومیکی و فیزیولوژیکی، ترسیم روند پیشرفت درمان و ارائه یک پایگاه داده از اسکن های بیمار برای مراجعه بعدی به پزشکان استفاده کرد.
سیستم های اطلاعاتی تصویربرداری، مطابق با DICOM، تا حد زیادی نیاز به تصاویر مبتنی بر فیلم و ذخیره سازی فیزیکی این موارد را برطرف کرده است. در عوض، این روزها، تصاویر پزشکی و همچنین داده های غیر تصویری مرتبط می توانند بصورت ایمن و بصورت دیجیتالی- چه در محل و چه در ابر- ذخیره شوند.
چرا دایکام (DICOM) مهم است؟
براساس معرفی سازمان بین الملل استاندارد سازی. این دستگاه ها انواع مختلفی از فرمت های تصویر دیجیتالی را تولید می کنند.
در سال ۱۹۸۳، ACR و NEMA کمیته مشترکی را به امید توسعه استاندارد با هدف ارتقا ارتباطات اطلاعات تصویربرداری دیجیتال، بدون در نظر گرفتن سازنده دستگاه، و تسهیل توسعه و گسترش PACS تشکیل دادند.
امروزه دایکام (DICOM) در سراسر جهان برای ذخیره، تبادل و انتقال تصاویر پزشکی استفاده می شود که امکان ادغام دستگاه های تصویربرداری پزشکی از چندین تولید کننده را فراهم می کند. داده های بیمار و تصاویر مربوطه در قالب استاندارد رد و بدل می شوند. بدون یک رویکرداستاندارد، به اشتراک گذاری داده ها بین دستگاه های مختلف تصویربرداری دشوار است زیرا آنها نیاز به تفسیر چندین قالب تصویر دارند.
با دایکام (DICOM) پزشکان به راحتی به تصاویر و گزارشات دسترسی پیدا می کنند و به آنها امکان می دهد به طور بالقوه از هرجای دنیا تشخیص دهند. به نوبه خود، بیماران نیز از مراقبت های کارآمدتری برخوردار می شوند.
همه تصاویر پزشکی از قالب دایکام (DICOM) پیروی نمی کنند که منجر به توسعه اشتراک اسناد یا XDS شده است. پسوند معروف به XDS-I مختص تصویربرداری است و امکان ذخیره چندین فرمت تصویر را فراهم می کند. بسیاری از فروشندگان سیستم تصویربرداری پزشکی ویژگی هایی را ارائه می دهند که قالب های دایکام (DICOM) و غیر دایکام (DICOM) را تفسیر می کنند.
استاندارد دایکام (DICOM)
استاندارد دایکام (DICOM) یک طرح کلی از استانداردهای مدیریت تصویربرداری دیجیتال است که همیشه در حال پیشرفت است. دایکام (DICOM) سندی چند بخشی ارائه می دهد که جزئیات تاریخچه، دامنه، اهداف و ساختار استاندارد را بیان می کند. این اطلاعات بصورت آنلاین در قالب های مختلف فایل در دسترس است و بطور منظم مورد بازنگری و بازنشر قرار می گیرد.
از زمان انتشار این مقاله، ۲۱ قسمت جداگانه وجود دارد که شامل کلیت دایکام (DICOM)، تعاریف، ساختار داده ها و رمزگذاری، ذخیره سازی رسانه ها، قالب های رسانه ای، امنیت و سایر جنبه های مهم استاندارد سازی و پروتکل های دایکام (DICOM) است.
منبع: سایت searchhealthit.techtarget.com
