توموگرافی کامپیوتری(Dental Cone Beam CT)، نوع خاصی از تجهیزات تصویربرداری اشعه ایکس بوده و هنگامی که تصویربرداری دندان یا صورت معمولی پاسخگوی نیاز نباشد ، از این دستگاه استفاده می شود. پزشک از این وسیله برای ساخت تصویری سه بعدی از دندان ها ، بافت نرم ، مسیر عصبی و استخوان ها ، همگی در قالب یک اسکن ، استفاده می کند.
این روش به آماده سازی خاصی نیاز ندارد اما در صورت وجود احتمال بارداری ، پزشک خود را مطلع ساخته ، لباس های راحت و آزاد پوشیده و جواهرات همراه نداشته باشید. ممکن است از شما درخواست شود تا گان پزشکی برتن کنید.
توموگرافی کامپیوتری(Dental Cone Beam CT) چیست؟
توموگرافی کامپیوتری(Dental Cone Beam CT) ، نوع خاصی از تجهیزات تصویربرداری اشعه ایکس بوده و هنگامی که تصویربرداری دندان یا صورت معمولی پاسخگوی نیاز نباشد ، از این دستگاه استفاده می شود. به طور معمول از این دستگاه استفاده نمی شود چرا که امواج آن به نسبت دستگاه های تصویربرداری دهان و دندان معمولی ، بیشتر است. این نوع از سی تی اسکن ، با استفاده از فناوری ای خاص ، در قالب یک اسکن تصاویر سه بعدی ای از ساختار دندانی ، بافت های نرم ، مسیر اعصاب و استخوان های ناحیه جمجمه و سر تولید می کند. تصاویر به دست آمده از توموگرافی کامپیوتری(Dental Cone Beam CT) ، اطلاعات دقیق تری برای درمان فراهم می آورند.
Cone Beam CT با سی تی اسکن معمولی تفاوت داشته اما تصاویر تولیدی آن ، مشابه تصاویری است که سی تی اسکن معمولی تولید می کند.
در دستگاه Cone Beam CT ، پرتوافکن اشعه ایکس مخروطی شکلی به دور بیمار حرکت کرده و تعداد زیادی تصاویر که به آنها View نیز می گویند ، تولید می کند. هر دو اسکنر سی تی اسکن و Dental Cone Beam CT تصاویر بسیار با کیفیتی تولید می کنند.
توموگرافی کامپیوتری(Dental Cone Beam CT) به منظور تولید انواع مشابه تصاویر اما با دستگاهی بسیار کوچک و ارزان تر ، که قابلیت نصب در مطب های سرپایی داشته باشد ، توسعه یافته است.
توموگرافی کامپیوتری(Dental Cone Beam CT) تصاویر با جزئیاتی از استخوان را ارائه داده و برای ارزیابی بیماری های فکی ، وضعیت دندان ها ، ساختار استخوانی صورت ، حفره بینی و سینوس ها استفاده می شود اما به خصوص در ارزیابی بافت نرم مانند عضلات ، غدد لنفاوی ، دیگر غدد و اعصاب اطلاعات تشخیصی کاملی که می توان با CT معمولی به آنها دست یافت را ارائه نمی هد. با این حال Cone Beam CT در مقایسه با سی تی اسکن معمولی از مزیت پرتوی کمتر برخوردار است.
برخی علل شایع استفاده از این روش چیست؟
معمولا از توموگرافی کامپیوتری(Dental Cone Beam CT) برای برنامه ریزی در درمان ارتودنسی و همچنین امور پیچیده تری که شامل موارد زیر است ، استفاده می شود:
- برنامه ریزی جراحی دندان های نهفته
- تشخیص اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)
- قرار دادن دقیق ایمپلنت های دندانی
- ارزیابی فک ، سینوس ها ، کانال های عصبی و حفره بینی
- تشخیص ، اندازه گیری و درمان تومورهای فکی
- تعیین ساختار استخوان و جهت گیری دندان
- تعیین محل درد یا آسیب شناسی
- تحلیل سفالومتریک
- جراحی ترمیمی
چگونه باید برای انجام این اسکن آماده شد؟
توموگرافی کامپیوتری(Dental Cone Beam CT) احتیاجی به آماده سازی خاصی ندارد.
ممکن است قبل از انجام اسکن از شما خواسته شود تا هرچیزی مانند اشیا فلزی ، جواهرات ، عینک و سمعک که می تواند در اسکن اختلال ایجاد کرده ، را از خود جدا کنید. اگرچه ممکن است احتیاج باشد تا کارهای دندانپزشکی جداشدنی را جدا کرده اما توصیه می شود که آنها را همراه با خود به معاینه ببرید زیرا ممکن است جراح دهان و دندان یا دندانپزشک ، نیاز به بررسی آنها داشته باشد.
زنان همواره باید در صورت احتمال بارداری ، جراح و یا دندانپزشک خود را مطلع سازند.
این دستگاه از چه شمایلی برخوردار است؟
اسکنرهای Cone Beam CT دستگاهی مربعی شکل همراه با صندلی برای نشستن یا میز متحرک بوده تا بیمار بتواند در طول معاینه دراز بکشد. آنهایی که شامل صندلی بوده ، دارای بازوی چرخشی C شکل ، که یک تقویت کننده تصویر اشعه ایکس که حاوی منبع اشعه ایکس و آشکارساز است و مدل های همراه با میز ، دارای سازه ای گردان می باشند.
این روش چگونه عمل می کند؟
در هنگام انجام معاینه Cone Beam CT ، بازوی C شکل یا سازه با زاویه ۳۶۰ درجه به دور سر بیمار چرخیده و تصاویر زیادی را از زوایای مختلف برای تولید تصویر سه بعدی ضبط می کند.
منبع اشعه ایکس و آشکارساز در دو سمت مخالف بازوی C شکل یا سازه چرخان نصب شده و به طور هماهنگ می چرخند. آشکارساز در طول یک چرخش می تواند ۱۵۰ تا ۲۰۰ تصویر با وضوح بالا را ضبط کرده ، سپس با ترکیب این تصاویر یک تصویر سه بعدی ایجاد کند که می تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد سلامت دهان و دندان و جمجمه شما را در اختیار جراح و یا دندانپزشک قرار دهد.
این روش چگونه انجام می شود؟
بسته به اسکنر مورد استفاده ، از شما در خواست می شود که روی صندلی نشسته یا روی میز متحرک دراز بکشید. جراح یا دندانپزشک وضعیت شما را طوری تغییر داده که محل مورد نظر عکسبرداری درست در وسط دستگاه قرار بگیرد. از شما خواسته می شود تا زمانی که منبع اشعه ایکس و آشکارساز یک دور کامل ۳۶۰ درجه یا کمتر را نچرخیده است ، از جای خود تکان نخورید. این عمل می تواند ۲۰ تا ۴۰ ثانیه برای یک حجم کامل ، که به آن تصویربرداری کامل دهان نیز گفته و از کل دهان و ساختارهای دندانی تصویربرداری می شود ، و کمتر از ۱۰ ثانیه برای اسکن موضعی یک منطقه خاص از فک بالا یا پایین طول بکشد.
مزایای آن در مقابل خطرات چیست؟
مزایا
- پرتوافکن متمرکز اشعه ایکس ، کمک می کند تا از تابش پراکنده کاسته شده و به سبب آن تصاویری با کیفیت بهتر حاصل شود.
- از یک اسکن ، طیف گسترده ای از نماها و زوایا تولید شده که می توان با استفاده از آنها ارزیابی کاملتری را انجام داد.
- اسکن Cone Beam CT ، به نسبت تصویربردارهای معمولی دهان و دندان ، اطلاعات بیشتری ارائه داده که کمک می کند درمان دقیق تری برنامه ریزی شود.
- اسکن CT بدون درد ، غیرتهاجمی و دقیق می باشد.
- یک مزیت بزرگ اسکن CT ، تصویربرداری از استخوان و بافت نرم به طور همزمان است.
- بعد از انجام سی تی اسکن ، پرتویی در بدن بیمار باقی نمی ماند.
- اشعه ایکس مورد استفاده در سی تی اسکن ، عوارض آنی ای ندارد.
خطرات
- همواره در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در برابر اشعه ، احتمال اندکی بر ابتلای سرطان وجود دارد. با این حال مزیت تشخیص دقیق بسیار مهم تر از این خطر است.
- از آنجا که کودکان حساسیت بیشتری به اشعه داشته ، تنها درصورت وجود ضرورت باید سی تی اسکن انجام داده و اگر کاملا نیاز نباشد ، نباید آزمایش های پی در پی CT را انجام داد. سی تی اسکن در کودکان همواره باید با روش دوز پایین انجام شود.
منبع: radiologyinfo.org
